Monitoring wdrażania konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych na poziomie lokalnym
Ratyfikacja Konwencji ONZ nakłada obowiązek usuwania barier, które napotykają osoby niepełnosprawne w realizacji swoich praw.
Polska ratyfikując dokument zobowiązała się do podjęcia wszelkich działań na rzecz urzeczywistniania postanowień Konwencji, monitorowania ich realizacji, a także upowszechniania jej zapisów w świadomości obywateli, również obywateli niepełnosprawnych.
Konwencja ONZ została ratyfikowana przez Polskę 6 września 2012 roku. Tym samym państwo Polskie zobowiązało się do poszanowania wszystkich zawartych w niej regulacji, natomiast nasz władze na każdym szczeblu zostały zobligowane do przestrzegania zawartych w niej postanowień.
Celem Konwencji jest ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania z praw człowieka i podstawowych wolności przez osoby z niepełnosprawnościami na równi ze wszystkimi innymi obywatelami. Konwencja do osób niepełnosprawnych zalicza osoby, które mają długotrwale naruszoną sprawność fizyczną, umysłową, intelektualną lub w zakresie zmysłów, co może, w oddziaływaniu z różnymi barierami, utrudniać im pełny i skuteczny udział w życiu społecznym, na zasadzie równości z innymi osobami.
Przewodnim celem Konwencji jest ochrona osób niepełnosprawnych, udzielanie im niezbędnego wsparcia oraz zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności. Nie obwieszcza ona nic nowego, lecz wskazuje w jaki sposób każde państwo powinno zadbać prawnie o osoby z każdym rodzajem niepełnosprawności poprzez wdrażanie pewnych regulacji.
Aby umożliwić osobom niepełnosprawnym samodzielne funkcjonowanie i pełny udział we wszystkich sferach życia, Państwa Strony podejmą odpowiednie środki w celu zapewnienia osobom niepełnosprawnym, na zasadzie równości z innymi osobami, dostępu do środowiska fizycznego, środków transportu, informacji i komunikacji, w tym technologii i systemów informacyjno- komunikacyjnych, a także do innych urządzeń i usług, powszechnie dostępnych lub powszechnie zapewnianych, zarówno na obszarach miejskich, jak
i wiejskich. Środki te, obejmujące rozpoznanie i eliminację przeszkód i barier w zakresie dostępności, stosują się między innymi do: (a) budynków, dróg, transportu oraz innych urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych, w tym szkół, mieszkań, instytucji zapewniających
opiekę medyczną i miejsc pracy, (b) informacji, komunikacji i innych usług, w tym usług elektronicznych i służb ratowniczych. (Art. 9 p. 1)
Idea, która przyświeca tej Konwencji, to wolność człowieka. Nie może on się czuć pozbawiony prawa do wyboru, czy zniewolony z powodu uszkodzenia organizmu, czy innych dysfunkcji. Dotyczy to również poszanowania godności osobistej, swobody dokonywanych wyborów, pełnym uczestnictwie w życiu społecznym. Poszanowanie odmienności oraz gwarantowaniu równych szans dla osób niepełnosprawnych.
Organem odpowiedzialnym za wdrażanie regulacji zawartych w Konwencji, do ich promowania i monitorowania jest Rzecznik Praw Obywatelskich.
W celu sprawdzenia na jakim etapie jest wdrażanie tej konwencji w realne funkcjonowanie osób niepełnosprawnych ogłosił program badawczy na bazie ankiety, wystosowanej do władz gmin i powiatów, bo to są podmioty, który decydują o jakości życia codziennego i są najbliżej swoich mieszkańców. Badanie zostało przeprowadzone dwa lata po ratyfikowaniu konwencji przez Polskę. Kolejne badania mają odbywać się cyklicznie co cztery lata, a ich wyniki przekazywane są do właściwego komitetu ONZ i do wiadomości opinii publicznej.
Ankieta miała na celu zbadania najważniejszych obszarów realizacji praw osób z niepełnosprawnościami, taki jak: dostępności do usług, informacji przekazywanych przez powiat/gminę; zatrudnienie niepełnosprawnych wraz z prowadzonymi programami aktywizacji osób niepełnosprawnych przez urzędy pracy; dostępność dzieci i młodzieży do edukacji i odpowiednich materiałów dydaktycznych; programy, strategie podnoszące jakość życia.
W przyszłości planowane jest rozszerzenie ankiety na kolejne obszary, a także na bezpośrednie uzupełnienie ankiety przez osoby niepełnosprawne.
Wyniki badania zostały przedstawione w wersji tekstowej i jako prezentacja na stronie interenetowej ankieta.pelnoprawni.gov.pl. Zostało to podane do wiadomości publicznej mając na względzie zapisy Konwencji o dostępności i równości dostępu.
![](/application/files/2414/9519/0916/Fotolia_53614471_Subscription_Monthly_M.jpg)
Wszystkie prowadzone badania czy te przez Rzecznika Praw Obywatelskich, czy przez Główny Urząd Statystyczny, czy te na stronie rzecznika ds. osób Niepełnosprawnych niepelnosprawni.gov.pl mają na celu in formowanie opinii publicznej o przystosowywaniu norm zawartych w Konwencji do życia codziennego niepełnosprawnych. Informują nas o problemach osób z niepełnosprawnościami, a także uświadamiają, że są to tacy zwyczajni ludzie, którzy też studiują, zdobywają zawód i się w nim potrafią realizować.
Wzorując się na regulacjach zawartych w Konwencji będziemy chcieli stworzyć ankietę dotyczącą życia w mniejszych społecznościach osób z niepełnosprawnościami do których trafimy. Wyniki ankiet przekażemy Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Rzecznikowi ds. Osób Niepełnosprawnych. Celem takiego działania będzie informacja władz na wyższym szczeblu o poziomie wdrażania Konwencji w życie i jego usprawnianiu. Dodatkowo będziemy starali się przedstawić wizerunek osoby niepełnosprawnej jako aktywnej zawodowo, samodzielnej, mającej bardzo dużo pogody ducha i pokory, poprzez prezentowanie naszych podopiecznych. Obecnie prowadzimy przygotowania do wdrożenia projektu prosimy o cierpliwość.